Το Yugo της Zastava είναι ένα αμάξι-θρύλος από κάθε άποψη. Πολλοί το χλεύασαν, άλλοι το λάτρεψαν, το φθηνό μοντέλο που «μεγαλούργησε» στα '80s αποτελούσε αγαπημένο θέμα συζήτησης για τους λάτρεις της αυτοκίνησης, για τα προβλήματα που παρουσίαζε η ποιότητα κατασκευής του και τα προβλήματα αξιοπιστίας που παρουσίαζε, αλλά και για άλλους το πόσο «τίμιο» ήταν για τα λεφτά του...
Κι όμως αυτό το μικρό, τρίπορτο αυτοκίνητο με τις σκληρές αναρτήσεις και τις μικρές διαστάσεις που χωρούσε παντού, που κάποτε συμπεριλήφθηκε στη λίστα «Τα 50 Χειρότερα Αυτοκίνητα Όλων των Εποχών» του περιοδικού TIME, επιστρέφει ως ένα supermini!
Το brand αναβιώνει, ως ένα μικρό hatchback με κομψό σχεδιασμό. Το νέο μοντέλο παρουσιάστηκε στην έκθεση Car Design Event 2025 που πραγματοποιήθηκε στο Μόναχο της Γερμανίας, για να παρουσιάσει ένα μοντέλο κλίμακας 1:5 του επερχόμενου econobox. Σε γενικές γραμμές, το μοντέλο παραμένει πιστό στα σκίτσα που κυκλοφόρησαν νωρίτερα φέτος. Δεν είναι ένα αντίγραφο του αρχικού Yugo, το οποίο είχε σχέση με το Fiat 128. Αντίθετα, μοιάζει με τη λογική συνέχεια του προκατόχου του. Είναι ακόμα ένα αρκετά μικρό δίθυρο hatchback, διαθέτει ένα μοντέρνο μπροστινό μέρος με πολλά LED, και το πίσω μέρος του μια ανανεωμένη version των φώτων του αρχικού Yugo.
Ελάχιστα αυτοκίνητα του παλιού Yugo μπορεί να βρει κανείς στην Ευρώπη, για παράδειγμα σύμφωνα με επίσημα στοιχεία το 2018 κυκλοφορούσαν μόλις 19 σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο. Μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι επίσης τα fan club που έχουν δημιουργήσει μικρές ομάδες νοσταλγών του αυτοκινήτου ανά την Ευρώπη, του οποίου η πολύ χαμηλή τιμή του αποτελούσε αναμφισβήτητα το πλέον ελκυστικό χαρακτηριστικό.
Τα νήματα πίσω από το νέο project Yugo κινεί ο Dr. Aleksandar Bjelić, ο οποίος έχει εξασφαλίσει τα δικαιώματα χρήσης του ιστορικού ονόματος. Στόχος είναι να επιστρέψει το μοντέλο στην αγορά το 2027.
Μαζί με τον Σέρβο σχεδιαστή Darko Marčeta, το ζευγάρι παρουσίασε την πιθανή εμφάνιση του supermini εμπνευσμένου από τη δεκαετία του '80.
Στόχος είναι να διατηρηθεί σε χαμηλά επίπεδα η τιμή του, δηλαδή κάτω από τις 13.000 ευρώ.
Ο Bjelić δήλωσε ότι αρχικά θα πωλείται ως ένα «προσιτό» δίθυρο μοντέλο, αν και υπάρχει πιθανότητα να ακολουθήσουν «διαφορετικές εκδόσεις»
Για να διατηρηθεί το κόστος χαμηλό, -αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο- θα κυκλοφορήσει για πρώτη φορά με βενζινοκινητήρα και επιλογή μεταξύ χειροκίνητου ή αυτόματου κιβωτίου ταχυτήτων.
Ωστόσο, η Yugo Automobile λέει επίσης ότι «είναι δυνατές και ηλεκτροκίνητες εκδόσεις».
Όταν εμφανίστηκε στα '80s το μοντέλο, ήταν ένα ανακατασκευασμένο Fiat 128, σχεδιασμένο από τον διάσημο οίκο στυλ ItalDesign. Δανείστηκε επίσης τη γκάμα κινητήρων του Ιταλού κατασκευαστή, και κυκλοφόρησε σε τρεις εκδόσεις, από 903cc έως 1.301cc. Κυκλοφόρησε επίσης και σε «cabrio» έκδοση με ηλεκτρική οροφή.
Η προσπάθεια να περάσει στην αμερικανική αγορά δεν πέτυχε ποτέ, παρά το γεγονός ότι ήταν το φθηνότερο αυτοκίνητο που κυκλοφορούσε σε αμερικανικό έδαφος.
Το 1989, το αυτοκίνητο έγινε πρωτοσέλιδο στις ΗΠΑ για τους λάθος λόγους. Στις 22 Σεπτεμβρίου, η 31χρονη Λέσλι Πλούχαρ λέγεται ότι διέσχιζε με μεγάλη ταχύτητα τη γέφυρα Μακίνακ στο Μίσιγκαν με το Yugo της εν μέσω κακοκαιρίας. Όταν χτύπησαν το αυτοκίνητό της ριπές ανέμου με ταχύτητα 72 χλμ/ώρα, έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου της και έπεσε από την κρεμαστή γέφυρα μήκους πέντε μιλίων με αποτέλεσμα να σκοτωθεί.
Το 1991 σταμάτησε η παραγωγή όταν ξέσπασε ο γιουγκοσλαβικός εμφύλιος πόλεμος
Στο απόγειο της δημοτικότητάς του, η Zastava πουλούσε περίπου 3.000 αυτοκίνητο ετησίως στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Συνολικά το εργοστάσιο κατασκεύασε περίπου 794.428 Yugo.
Το 1999, κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, το εργοστάσιο αυτοκινήτων Zastava στο Κραγκούγιεβατς, όπου παράγονταν τα Yugo, έγινε στόχος βομβαρδισμού και υπέστη ζημιές.
Παραδόξως, το Koral της Zastava (το όνομα που δόθηκε για την εγχώρια αγορά) παρέμεινε στην παραγωγή στην εγχώρια αγορά της Σερβίας μέχρι το 2008, προτού το τελικό μοντέλο βγει από τη γραμμή συναρμολόγησης στις 21 Νοεμβρίου του ίδιου έτους.
Μια δεκαετία αργότερα, ο Όμιλος Zastava Vehicles και οι θυγατρικές του τέθηκαν σε διαδικασία πτώχευσης.
Ωστόσο πλέον το Yugo πλέον επιστρέφει, για μία δεύτερη ευκαιρία...
